ก่อนทำเคมีบำบัดหรือคีโม ควรเตรียมตัวยังไง ? ให้พร้อมทำคีโมแบบกังวลน้อยลง ในบทความนี้มีวิธีเตรียมตัวง่าย ๆ มาให้อ่านกัน พร้อมวิธีดูแลตัวเองหลังทำคีโมมาให้แล้ว!
การทำเคมีบำบัดจะแตกต่างไปในแต่ละคน ขึ้นอยู่กับประเภทของมะเร็งและความเหมาะสมของวิธีการรักษา ซึ่งการทำเคมีบำบัดทั้งแบบเม็ด ฉีดยา หรือการฉายรังสี โดยแต่ละแบบจะมีผลข้างเคียงที่ตามมา การเตรียมตัวก่อนทำเคมีบำบัด เป็นอีกส่วนที่จะช่วยให้ลดผลข้างเคียงที่เกิดขึ้นจากเคมีบำบัดได้ส่วนหนึ่ง
เตรียมตัวยังไง ก่อนทำเคมีบำบัด (คีโม) ?
- ดื่มน้ำให้เพียงพอ
หลังการทำคีโม ร่างกายจะขาดน้ำไป อาจทำให้เกิดอาการพะอืดพะอมได้ โดยการดื่มน้ำให้เพียงพอก่อนทำคีโมจะช่วยลดอาการขาดน้ำในร่างกายมากเกินไปได้ และควรจิบน้ำไปด้วยระหว่างการทำคีโม
- นอนพักผ่อนให้เต็มที่
ควรพักผ่อนให้เพียงพอ เพื่อเก็บแรงไว้ตอนทำคีโม เพราะระหว่างการทำคีโมมักจะทำให้ผู้เข้ารับการรักษาเหนื่อยล้าได้ และไม่ควรฝืนตัวเองหากรู้สึกไม่สบายตัว
- ทานอาหารที่มีคุณค่าทางโภชนาการที่ดี
การทำคีโมอาจทำให้คลื่นไส้และอาเจียนได้ หรืออาจทำให้หมดแรง จึงควรทานอาหารไว้ก่อนในตอนที่ทานได้ เพื่อป้องกันภาวะขาดสารอาหาร และยังช่วยเพิ่มสารอาหารไปบำรุงร่างกายอีกด้วย
- หากิจกรรมคลายเครียดทำ
หลายคนมักกังวลใจมากที่ต้องได้รับการคีโม ซึ่งเป็นเรื่องที่เข้าใจได้ ฉะนั้นควรดูแลตัวเองให้จิตใจปลอดโปร่ง และคลายความเครียดให้น้อยลง จะช่วยให้รู้สึกเต็มที่กับการรักษา และผ่านการรักษาไปด้วยดีได้
- รักษาปัญหาสุขภาพช่องปากและฟัน
สำหรับผู้ที่จะได้รับการทำเคมีบำบัดแบบฉายแสงบริเวณศีรษะ หรือลำคอ ควรรักษาสุขภาพฟันก่อน เพราะสามารถเกิดการติดเชื้อในรากฟัน หรือติดเชื้อในโพรงปากได้ง่ายนั่นเอง
- จัดเตรียมของที่ต้องใช้ระหว่างการทำคีโม
เตรียมของใช้ที่จำเป็น เช่น ผ้าห่มผืนเล็ก กระติกน้ำ หนังสือหรือแท็บแล็ต หรือของทานเล่นเล็กๆ น้อยๆ ที่สามารถทานได้
โดยการเตรียมตัวเหล่านี้เป็นเพียงเบื้องต้นเท่านั้น ครอบครัวหรือตัวผู้เข้ารับคีโมควรทำตามคำแนะนำแพทย์จะดีที่สุด และคอยอยู่เป็นเพื่อนผู้รับคีโมเสมอ
ผลข้างเคียงหลังทำเคมีบำบัด (คีโม)
การทำเคมีบำบัดหรือคีโม มักส่งผลต่อร่างกายที่รุนแรง เพราะการทำคีโมทำให้รู้สึกไม่สบายตัว เวียนหัว คลื่นไส้และอาจถึงขั้นอาเจียนได้ และเป็นช่วงที่ภูมิคุ้มกันลดลง สามารถเกิดการติดเชื้อได้ง่ายกว่าปกติอีกด้วย
- ตัวร้อน ไม่สบายตัว
- เป็นไข้ ภูมิต้านทานลดลง
- เวียนหัว คลื่นไส้ อาเจียน
- ผิวแห้ง ปากซีด และแห้ง
- ปัสสาวะขัด
ดูแลตัวเองหลังทำเคมีบำบัด (คีโม)
หลังการทำเคมีบำบัด ควรจะได้รับการพักผ่อนที่เพียงพอ และหากมีอาการจากผลข้างเคียง ก็ควรได้รับการดูแลตามอาการ และปฏิบัติตามแผนการดูแลของแพทย์ เพื่อป้องกันการเกิดภาวะแทรกซ้อนอื่น ๆ
นอกจากนี้ควรเลือกทานอาหารประเภทซุป หรืออาหารอ่อน ๆ เพราะจะช่วยให้ลดอาการคลื่นไส้ และอาจลองทานสมุนไพรที่ช่วยดับร้อนจากในร่างกาย เช่น จี เซาะ ตาง สมุนไพรที่ช่วยดับร้อนในร่างกายและยังช่วยยับยั้งการติดเชื้อได้อีกด้วย
ทานสมุนไพร จี เซาะ ตาง ช่วยอะไรบ้าง ?
- แก้ไข้ตัวร้อน
- ยับยั้งการแพร่กระจายของเชื้อโรค
- ป้องกันแผลติดเชื้อ
- ฆ่าเชื้อโรคบริเวณบาดแผล
ทั้งนี้ควรดูแลสุขภาพควบคู่ไปกับการทำเคมีบำบัด (คีโม) เพราะหากมีสุขภาพที่ไม่แข็งแรงพออาจทำให้การรักษาด้วยเคมีบำบัดไม่สามารถดำเนินต่อไปได้ และหากต้องได้รับการรักษาด้วยคีโม ก็ต้องดูแลตัวเองมากกว่าเดิม
รู้ทัน ! สัญญาณเตือนสุขภาพ ป้องกันไว้ก่อนจะสายเกินไป… อ่านบทความความรู้สุขภาพ และเรื่องสมุนไพรเพิ่มเติมได้ที่เว็บไซต์ของเรา baepaeliang.com
ที่มาข้อมูล
MD Anderson Cancer Center : 12 chemotherapy tips from cancer patients who’ve been there
Cleveland clinic : Chemotherapy Side Effects
Healthline : Chemotherapy
