อัมพฤกษ์ อัมพาต ต่างกันอย่างไร ?

อัมพฤกษ์ อัมพาต ต่างกันอย่างไร ?

เป็นอัมพฤกษ์ หรือเป็นอัมพาต ต่างกันยังไง ?! ทั้งสองก็มีความหมายเหมือนกัน แต่ทำไมต้องแยก ? หลายคนอาจเชื่อว่าทั้งสองมีความหมายที่เหมือนกัน หรือแม้แต่เชื่อว่ามันคือภาวะเดียวกัน แต่เปล่าเลย! ต้องบอกก่อนว่าทั้งสองเป็นภาวะผิดปกติในกลุ่มเดียวกัน ซึ่งจะมีลักษณะของสาเหตุการเกิดที่คล้ายกัน  แต่สิ่งที่ไม่เหมือนกันคือความหมายของทั้งสองภาวะ!! 

สำหรับอัมพฤกษ์และอัมพาต เป็นภาวะกล้ามเนื้ออ่อนแรงอีกประเภทหนึ่ง โดยทั้งสองภาวะมีสาเหตุเกิดขึ้นได้ง่ายกว่าที่คิด และเหมือนกันเป็นอย่างมาก เช่น การเกิดอุบัติเหตุบริเวณศีรษะหรือมีระบบไหลเวียนของเลือดไม่ดีพอ ทำให้เสี่ยงเกิดภาวะอัมพฤกษ์และอัมพาตได้นั่นเอง

อัมพฤกษ์และอัมพาต เกิดจากอะไร ?

อัมพฤกษ์ อัมพาต เกิดจากความผิดปกติ หรือเกิดจากความเสียหายที่เกิดขึ้นกับสมองและเส้นประสาท โดยอาจมีความเกี่ยวข้องกับภาวะอื่น ๆ ได้ เช่น 

  • โรคหลอดเลือดสมอง (STROKE) 
  • หลอดเลือดตีบ 
  • ไขมันอุดตันในเส้นเลือด
  • โรคสมองพิการในเด็ก
  • ผลกระทบจากอุบัติเหตุที่ไขสันหลัง หรือศีรษะ

ซึ่งทำให้กล้ามเนื้อส่วนนั้น ๆ  หยุดทำงานชั่วคราว ในบางกรณีอาจหยุดทำงานถาวร โดยอัมพฤกษ์และอัมพาตเป็นโรคในกลุ่มเดียวกัน 

อัมพฤกษ์และอัมพาต ต่างกันยังไง ?

อัมพฤกษ์และอัมพาตแตกต่างกันที่ แรงในการเคลื่อนไหวร่างกาย โดยอัมพฤกษ์จะยังสามารถขยับแขน ขา หรือส่วนที่ได้รับผลกระทบได้อยู่ และจะรู้สึกชาบ้างเป็นบางครั้ง  

ในทางตรงกันข้าม อัมพาตคือภาวะที่ไม่สามารถขยับ หรือเคลื่อนไหวแขน ขาที่ได้รับผลกระทบได้เลย และจะไม่รับรู้ความรู้สึกในส่วนนั้น ๆ โดยสมบูรณ์    

ระดับความรุนแรงที่แตกต่างกันของการสูญเสียการทำงานของกล้ามเนื้อ จะบอกได้ว่าเส้นประสาทหรือความรุนแรงที่เกิดกับเส้นประสาทอยู่ในระดับไหน โดยผู้ที่เป็นอัมพฤกษ์จะมีความเสียหายหรือผลกระทบจากภาวะที่กล่าวไปได้น้อยกว่า เช่น  หลอดเลือดตีบหรืออุดตัน 

  1. อัมพฤกษ์ (Paresis)
    • อัมพฤกษ์เป็นภาวะกล้ามเนื้ออ่อนแรงแบบไม่สมบูรณ์ หรือที่เรียกว่า อัมพาตบางส่วน (incomplete paralysis) โดยผู้ที่มีภาวะอัมพฤกษ์ยังคงสามารถขยับหรือควบคุมอวัยวะได้นิดหน่อย 
    • อาการที่พบได้แก่ การเคลื่อนไหวลดลง ทำให้การหยิบจับสิ่งของในชีวิตประจำวันเริ่มยากขึ้น หรือรู้สึกไม่มีแรง นอกจากนี้อาจมีอาการชาหรือรู้สึกซ่าตามอวัยวะต่าง ๆ เป็นบางครั้ง อาจนำไปสู่อาการผิดปกติอื่น ๆ เช่น การมองเห็นผิดปกติ ความจำเสื่อม หรือหงุดหงิดง่าย  
  2. อัมพาต (Paralysis)
    • อัมพาต คือ การสูญเสียการทำงานของกล้ามเนื้อโดยสมบูรณ์ หรือในส่วนใดส่วนหนึ่งของร่างกาย โดยกล้ามเนื้อที่ได้รับผลกระทบจะไม่สามารถเคลื่อนไหว หรือควบคุมได้เลย ซึ่งอัมพาตสามารถเป็นได้ทั้งชั่วคราวหรือถาวร โดยมีขอบเขตของอาการแตกต่างกันไป ตั้งแต่บริเวณเล็ก ๆ ที่จำกัด หรือมีอาการคล้าย ๆ กับอัมพฤกษ์ ไปจนถึงการแพร่กระจายทั่วร่างกาย
    • และจะไม่มีความรู้สึกหรือการรับรู้ใด ๆ ในบริเวณนั้น ๆ เช่น แขน ขา สาเหตุที่พบได้หลัก ๆ มาจากความเสียหายต่อระบบประสาท เช่น ไขสันหลัง 

หรือสรุปง่าย ๆ อัมพฤกษ์และอัมพาตแตกต่างกันที่ แรงในการเคลื่อนไหวของร่างกาย โดยอัมพฤกษ์จะยังมีแรงในการเคลื่อนไหวหรือขยับส่วนที่เป็นอยู่ได้เพียงเล็กน้อย แต่อัมพาตจะไม่สามารถเคลื่อนไหว หรือขยับได้เลย และจะไม่รับรู้ความรู้สึกของส่วนที่เป็นอีกด้วย

โดยภาวะอัมพฤกษ์มีความเป็นไปได้ที่จะเปลี่ยนผ่านไปสู่การเป็นอัมพาตได้! หากพบว่าตัวเองเริ่มเป็นเหน็บชาบ่อย ๆ หรือรู้สึกว่าตัวเองพูดได้ช้าลง และสังเกตว่าใบหน้าเริ่มเบี้ยวทั้งที่ไม่เคยเป็นมาก่อน ควรรีบปรึกษาแพทย์ เพื่อวินิจฉัยโรคและรับการรักษาได้อย่างถูกต้องค่ะ 

ที่มาข้อมูล

Very well health : What Is Paresis?

Healthline : What You Need to Know About Paresis

Medel : Pareses

Scroll to Top